donderdag 30 augustus 2012

Ideeën vangen (3): gastvrijheid op IJsland


Gastvrijheid staat op IJsland hoog in het vaandel. Een land vol wegwijzers, hulpvaardige mensen en koffie.

Ideeënoogst

Deze zomer deden bijna vierhonderd deelnemers mee met mijn minicursus Ideeën vangen. Hoogste tijd om de oogst binnen te halen. Eerder publiceerde ik deze en deze blogposts over de vondsten van enthousiaste deelnemers.
Deze week publiceer ik mijn eigen ideeënoogst, die ik ving tijdens onze rondreis door IJsland. Dit is de derde aflevering.

"Als dit een golfbaan is, geloof ik het ook", denk ik terwijl we het keurig aangeharkte terrein van een energiecentrale oprijden Waar zijn de slagbomen en de beveiliging, waar we een toegangspasje moeten halen? Waar dienen we onze identiteitsbewijzen in te leveren?

Die zijn er niet. Dit terrein met glooiende grasvelden is helemaal vrij toegankelijk. Al kom je hier picknicken, zouden ze het vermoedelijk nòg prima vinden.

Iedere geothermische centrale of waterkrachtcentrale blijkt zijn eigen bezoekerscentrum te hebben. De toegangsdeur schiet automatisch open en ogenblikkelijk komt een blonde jongedame op ons af. Ze wijst ons vriendelijk waar de expositieruimten zijn en waar we koffie kunnen pakken.



Entree van het bezoekerscentrum van het energiebedrijf. Parkeerplaatsen genoeg.

Een uitzondering? Een PR-stunt van het energiebedrijf? Nee, vrijwel overal zijn toeristen op IJsland van harte welkom. Vrijwel alle bezienswaardigheden (ook de grote publiekstrekkers) zijn gratis toegankelijk. Overal word je ontvangen met uitstekende bewegwijzering en uitleg. Is er toch iets niet duidelijk? Wie je ook aanschiet, iedereen is even hulpvaardig.

We voelen ons buitengewoon welkom in dit land. 'Doe-het-zelf' maakt daar deel van uit. Niet gek in zo'n dunbevolkd land. Omdat je daarbij goed gefaciliteerd wordt, straalt deze aanpak evengoed gastvrijheid uit.

Een mooi voorbeeld daarvan is de koffiecultuur. Bij supermarkten staat bij de ingang koffie klaar. In restaurants of cafetaria's krijg je een mok, die je zelf inschenkt, zoveel je maar wilt. In een restaurant konden we onze toch al royale mokken soep laten bijvullen.

Schenk zelf je koffie.

Alles draait hier om vertrouwen. Ik zie nergens bewakers of dwingende bordjes dat je troep in de afvalbak moet kieperen. Toch is het overal netjes. Of het nu op een afgelegen plek in de natuur is of bij een toeristentrekpleister, ik zie nergens zwerfafval slingeren.

Gevangen idee:

Geef vertrouwen en gastvrijheid op alle mogelijke plekken.


Vertrouwen geven werpt in IJsland kennelijk vruchten af. Faciliteer de koffiekannen, stel je terrein open en geef veel informatie. Bezoekers gedragen zich dan als gasten.


Ideeën voor Nederlandse gastvrijheid:
  • Ontvang bezoekers van je bedrijf niet met een slagboom op de parkeerplaats maar met een vriendelijke vrije toegang.
  • Geef de beste parkeerplekken aan je gasten (en reserveer de plekken naast de ingang niet voor de directie).
  • Vraag alle bezoekers om hun naam of vraag waar ze vandaan komen. Spreek ze daarna persoonlijk aan met hun naam.
  • Ontvang alle bezoekers met verse thee en koffie of laat ze het zelf inschenken.
  • Houd met bezoekers een warm welkomstgesprek in de gang of de lift (en staar niet naar de liftknoppen).


Komende zondag lees je deel 4 over de ideeënoogst uit IJsland.

Eerdere afleveringen:
Aflevering 1: Omgaan met overvloed
Aflevering 2: Draag je persoonlijke drama uit


Lees ook het volgende artikel

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn. Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.




dinsdag 28 augustus 2012

Ideeën vangen (2): draag je persoonlijke drama uit


De uitbarsting van de vulkaan Eyjafjallajökull bezorgde een boerengezin op IJsland een enorme ramp, maar het bleek ook een zegen. Maak van je 'shit' een hit.

Ideeënoogst

Deze zomer deden bijna vierhonderd deelnemers mee met mijn minicursus Ideeën vangen. Hoogste tijd om de oogst binnen te halen. Eerder publiceerde ik deze en deze blogposts over de vondsten van enthousiaste deelnemers.
Deze week publiceer ik mijn eigen ideeënoogst, die ik ving tijdens onze rondreis door IJsland. Dit is de tweede aflevering.

Voor IJslandse begrippen is de Eyjafjallajökull een bescheiden vulkaan. Evengoed leerde op 14 april 2010 heel Europa hem kennen. Met zijn enorme aswolk legde hij twee jaar geleden het vliegverkeer volledig plat.

Tijdens onze vakantie willen we de boosdoener graag van nabij bekijken. Als we hem zien, begrijpen we direct zijn IJslandse naam: 'alleenstaande berg alsof het een eiland is, met een gletsjer erop'.

Tot onze verrassing staat er vlak bij de vulkaan ook een heus bezoekerscentrum. Hier zien we een film met het persoonlijke verhaal van het boerengezin dat pal onder de gletsjer woont. "Dat er onder de gletsjer een actieve vulkaan zit wist ik natuurlijk wel", zegt de moeder van dit gezin in de film. "We weten dat we in noodgevallen snel ons huis moeten kunnen verlaten. Maar toch denk je nooit dat het echt zover komt."

Na de uitbarsting in 2010 is het toch zover. We zien op het doek hoe de boer Olafur zijn paarden naar binnen jaagt, terwijl de hemel aardedonker is geworden door de rook. Alle kieren en gaten worden met alle mogelijke middelen dichtgestopt. De koeien krijgen snel voer voor vier dagen in de hoop dat ze het gaan redden.

Met een brok in mijn keel kijk ik toe. Maar ik ben ook stomverbaasd dat een professionele cameraman hier blijkbaar met zijn neus bovenop heeft gestaan. Hoe kom je temidden van deze ellende op het idee je persoonlijke leven te laten filmen?

In de vrouw achter de balie herken ik de boerin Guòmy. "Mijn man heeft altijd een voorzienige blik", vertelt ze met een schuchtere glimlach. "Op die dag van de evacuatie zagen we een cameraman staan. We vroegen hem ons te filmen, gewoon omdat we het wilden vastleggen voor onze familie."

Na hun terugkeer maakten ze een helikoptertocht om te zien wat de vulkaan had aangericht. Daar lieten ze ook een filmopname van maken. Maar daarmee hield het niet op, want er klopten voortdurend nieuwsgierige toeristen aan bij hun huis. "Het werd veel te veel voor ons", vertelt de boerin. "We konden het niet meer aan."

Naast weg 1, de belangrijkste weg op IJsland, had de familie een oude schuur, waar ze niets meer mee deden. Op 14 april 2011, precies een jaar na de uitbarsting, opende de familie hier het informatiecentrum Eyjafjallajökull erupts met een professionele filmzaal. Guòmy vertelt nu bezoekers over haar persoonlijke belevenissen, verkoopt T-shirts met grappen over de onuitspreeekbare naam van de vulkaan en dvd's met hun eigen film.

De vulkaan heeft een enorme ramp veroorzaakt voor het gezin en hun bedrijf. "Maar ik had de uitbarsting toch niet willen missen", zegt Guòmy in de film. Met overweldigend veel hulp van bekenden konden ze hun boerderij bevrijden van de dikke laag as.

Ook bouwden ze het familiebedrijf weer op, dat volledig op duurzame energiebronnen draait: waterkracht, geothermische energie en zelfverbouwde raapzaadolie voor de tractor. Zelfs Guòmy's druivenkas, haar grote trots, draait op vulkanische warmte.

Informatiebord langs de belangrijkste weg van IJsland.

Gevangen idee:

Draag je persoonlijke drama uit en gebruik het.

Op IJsland moet je wel creatief zijn. Iedere twee jaar barst er een vulkaan uit. Regelmatig ontstaat er een nieuw eiland, waarvoor weer een nieuwe naam bedacht moet worden. Het weer wisselt sneller dan de Dow Jones. Een bekende grap: als het weer je niet zint, wacht je gewoon 5 minuten.

Het was voor dit gezin een slim idee om met een film hun persoonlijke verhaal uit te dragen. Het bezoekerscentrum is nu een bloeiende tak voor het familiebedrijf, dat toeristen een interessante inkijk biedt in het boerenbestaan met een vulkaan in je achtertuin.

Op de voorgrond de uitbarsting, op de achtergrond de boerderij van Olafur en Guòmy.

Komende donderdag lees je deel 3 over de ideeënoogst uit IJsland.

Eerdere afleveringen:
Aflevering 1: Omgaan met overvloed


Lees ook het volgende artikel

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn. Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

zondag 26 augustus 2012

Ideeën vangen (1): omgaan met overvloed


Op IJsland viel ik afgelopen zomer van de ene verbazing in de andere. Zoals de fabelachtige 'verspilling' van energie. Wat kun je allemaal doen met overvloed?


Ideeënoogst

Deze zomer deden bijna vierhonderd deelnemers mee met mijn gratis minicursus Ideeën vangen. Hoogste tijd om de oogst binnen te halen. Eerder publiceerde ik deze en deze blogposts over de vondsten van enthousiaste deelnemers.
Deze week publiceer ik mijn eigen ideeënoogst, die ik ving tijdens onze rondreis door IJsland. Dit is de eerste aflevering.

Een van onze vakantiehuizen op IJsland was een afgelegen voormalige boerderij nabij de noordelijke kust. Het was een prettig huis met maar één nadeel: het was veel te warm. Een bizar gevoel om in de nabijheid van de poolcirkel in T-shirts door het huis te wandelen en dan nog steeds te puffen van de hitte.

De oorzaak was een loeiende radiator in de woonkamer, terwijl buiten de zon volop scheen. In het huis vonden we wel aanwijzingen om extra kachels bij te plaatsen, maar niets over het uitzetten van die radiator.

Geen draaiknop of thermostaat te bekennen.

Tot onze stomme verbazing legde de beheerder ons uit dat die knop helemaal niet bestond. Hij wees naar een klein wit huisje, dat verderop tegen de heuvel aangeplakt lag (op bovenstaande foto nog net zichtbaar boven het oranje dak). Daarin stond een generator, die met het water van een nabij gelegen gletsjer energie opwekte voor ons zomerhuis.

De harde boodschap voor ons: die generator moest zijn energie ergens kwijt. In onze radiator. Dus als wij in het huis van de overtollige warmte af wilden komen, zat er weinig anders op dan de ramen wijd open te zetten.

Langzaam drong tot ons door dat IJslanders dit gedrag géén zinloze energieverspilling vinden. Want IJsland heeft geen gebrek aan energie, maar juist een overschot. In feite is het hele land een grote vulkanische energieklont met gletsjers er bovenop.

Alles blubt en bubbelt er: een overvloed aan water en vuur.

De mooie kant is dat de IJslanders met waterkracht en geothermische energie maar liefst 99 procent van de energiebehoefte duurzaam opwekt. Maar er is zoveel energie, dat ze die ook ergens kwijt moeten.

Gevangen idee:

Wat gebeurt er als er geen schaarste is maar juist een overvloed aan een belangrijke hulpbron?

De IJslanders weten er op diverse manieren munt uit te slaan. Dank zij de warmte uit de aarde groeien er komkommers en tomaten in kassen, hoewel de gemiddelde buitentemperatuur in de zomer slechts 14 graden is. Ook hebben enkele aluminiumsmelters zich gevestigd in IJsland, gelokt door de goedkope energie. Op die manier weet het land een groot deel van de energie te 'exporteren' in de vorm van aluminium.

Veelvuldig gebruik van warm water is heel gewoon: midden in een lavaveld op de zuid-westpunt van IJsland is een fantastische spa aangelegd, gevuld met warm water van de nabijgelegen Svartsengi krachtcentrale. (De stoom van de spa en de centrale mengen zich moeiteloos met elkaar!)

De spa Blue Lagoon met op de achtergrond de stoomwolken van de krachtcentrale.

Ook bijzonder: een van de belangrijkste winkelstraten in Reykjavik heeft vloerverwarming, die de straat sneeuw- en ijsvrij houdt! En terwijl in Nederland zwembaden vaak niet rendabel geëxploiteerd kunnen worden, beschikt ieder kneuterig dorpje in IJsland over een eigen geothermisch zwembad.

Koken op aardwarmte in de open lucht.

Wat heeft Nederland in overvloed, terwijl we daar slimme dingen mee kunnen doen? 

  • Ons afval? 
  • Overvloedig regenwater? 
  • Scholieren die voortijdig van school komen? 
  • Vijftigplussers met een schat aan ervaring maar zonder werk? 
  • Leegstaande kantoorgebouwen?

Hoe kunnen we daar groots mee uitpakken?

Komende dinsdag lees je deel 2 over de ideeënoogst uit IJsland.

Lees ook het volgende artikel

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn. Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

dinsdag 21 augustus 2012

Drie manieren om ongebruikelijk creatief te zijn

Buiten de lijntjes: schuivende parkeerplaatsen in Kijkduin
Mensen met grote arbeidsbeperkingen weer aan het werk helpen vraagt om ongebruikelijke creatieve tactieken. Drie voorbeelden die laten zien wat er wél kan.

Als journalist schrijf ik vaak over manieren om mensen 'op een grote afstand van de arbeidsmarkt' aan een passende baan te helpen. Die grote afstand kan van alles inhouden: langdurige werkloosheid, niet of nauwelijks opleiding, een verslaving of een psychische beperking.

Voor veel mensen met een arbeidsbeperking is dat werk er gewoon niet. Het lijkt haast een onmogelijke opdracht. Via mijn opdrachtgevers Cedris, Start Foundation en MVO Nederland kwam ik de afgelopen maanden in contact met ondernemers die wel degelijk mogelijkheden zien om deze mensen aan een klus of een baan te helpen.

Dat vereist vaak een andere manier van kijken. Wat kan er wel?

Kies werknemers die floreren bij monotoon werk

Een bedrijf schakelt mensen met een autistische stoornis in voor routinematig werk dat grote zorgvuldigheid vereist: het voorbereidende werk voor het scannen van documenten. Deze medewerkers voeren het werk wat langzamer uit dan uitzendkrachten, maar de kwaliteit en het werkplezier zijn uitstekend. De medewerkers komen en gaan met een grote glimlach. Daar wordt iedereen blij van.

Vraag: welke saaie /routinematige taken heb jij, die voor anderen juist interessant zijn?

Knip en plak nieuwe banen

Een ziekenhuis stelt een speciale medewerker aan die de hele dag bedden van de ene afdeling naar de andere brengt. De verpleegkundige hoeft daardoor niet meer van haar eigen afdeling af en kan de patiënten daardoor meer aandacht geven.

Ook in andere branches zijn voorbeelden te vinden van deze manier van 'functiecreatie': een schoenenwinkel neemt een magazijnmedewerker in dienst, die gepaste schoenen terug in de dozen stopt. De verkopers kunnen zich volledig op de klanten richten. Op kantoren komen speciale medewerkers voor kopieertaken en het rondbrengen van post en ontlasten daarmee de secretaresses.

Vraag: wat kun jij zelf wegknippen bij diverse onderdelen en op een nieuwe manier samenvoegen?

Neem doelbewust laagopgeleiden aan en leid ze zelf op

Het Helmondse bedrijf Tolhuis Rioolinspecties gebruikt computers en andere hoogwaardige meetapparatuur om de Nederlandse riolen te onderzoeken. Het werken met deze apparatuur vergt kennis op MBO-niveau en veel verantwoordelijkheidsgevoel.
Dat werk geeft Tolhuis graag in handen aan laagopgeleide medewerkers. Sterker nog, dit bedrijf neemt deze medewerkers doelbewust aan, net als mensen ouder dan vijftig jaar, die vrijwel geen kansen meer hebben op een baan.

Eerder werkte Tolhuis met hoger opgeleide medewerkers, maar die stroomden snel door naar andere werkgevers, zoals gemeenten. Nu leidt het bedrijf zijn medewerkers zelf op. Dat werkt, want deze medewerkers blijven aanzienlijk langer.Als je er maar tijd in stopt, vormen vooropleiding en computerkennis nooit een probleem, is de ervaring bij Tolhuis. Wat echt verschil maakt, is de interesse en bereidheid om iets te leren.

Vraag: welke veronderstellingen (bijvoorbeeld over opleidingsniveau) kun jij loslaten of omkeren?

Hoe pak jij lastige vraagstukken aan? Welke creatieve benadering werkt voor jou? Laat het me weten via de reactieknop!

Lees ook:

Gratis minicursus: ga ideeën vangen

Je eigen alertheid en vindingrijkheid kun je prima trainen. Bijvoorbeeld door ideeën te vangen in je vakantie. Geef je op voor deze gratis  minicursus Ideeën Vangen. Vijf dagen lang ontvang je zomerse opdrachtjes in je mailbox. Eenvoudig, leuk en ontspannend.

Lees ook het volgende artikel

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn. Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

dinsdag 7 augustus 2012

Verse oogst ideeën (2)

Doe jij ook mee met de kijk- en doe-opdrachten van de minicursus Ideeën Vangen? Lees mee welke ideeën enkele andere deelnemers de afgelopen weken vonden:

Op een andere manier kijken - Foto Anne-Marie Krap
"Op een andere manier kijken: basis voor ideeën."
- Anne-Marie Krap 
 
"Draai iets om of breek een regel. Mensen zouden de frisheid van water weer moeten leren waarderen."
- Huub Koch

"Een campinggast heeft bijzondere reisgenoot meegenomen, een tamme ekster in kooi." #koesterenwatkwetsbaaris #ideeënvangen #liefdevolverzorgen.
- Trea Scholten

"Zullen we stenen zoeken? Wow, fossielen! #ideeënvangen #sixwordstory."
- Trea Scholten

"Wonderlijk dat ik op het ene eiland mij grijs en verlept voel en op een ander eiland vol kracht en kleur. Het is dus echt waar: Je straalt uit wat je bent. De dorpjes hier laten het mij zien én de mensen! Onthouden."
- Boudewijn Betzema

"Even knipperen met mijn ogen en het schaap verandert in een bever."
#wolkenkijken.
- Trea Scholten


"Eeuwenoude B&B HomeFarm, Biddestone.Genieten van tuin, spinnen en muizen, maar bovenal #ideeënvangen voor GHOSTSTORIES.... "
- Jacqueline van Zwieteren


"Bang voor bommeldingen?"
- Boudewijn Betzema

Lees ook de blogs van deelnemers:
- de ideeënvangsten van Jacqueline van Zwieteren
- de vlinderverwondering van Jacinta Kogelman 


Heb jij ook al mooie ideeën gevangen in je vakantie? Laat het me weten via de reacties op deze blog of op twitter met de hashtag #ideeënvangen.
Nog veel vangersgeluk!


Lees verder over eerder gevangen ideeën:

Ook meedoen met ideeën vangen?

Dat kan! Geef je op voor deze gratis  minicursus Ideeën Vangen. Vijf dagen lang ontvang je zomerse opdrachtjes in je mailbox. Eenvoudig, leuk en ontspannend.


Lees ook het volgende artikel

Sigrid van Iersel is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij helpt bij het verzinnen van meer en betere ideeën en laat in verhalen voelen waarom ze belangrijk zijn. Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.