zondag 29 november 2009

Wees (weer) een kind

Your license to be a kid, ontwerp van D. Price (2001)

Drie kinderen wonnen afgelopen weekeinde de televisiewedstrijd Het beste idee van Nederland met de ZzzleepLight, een lampje dat langzaam uitgaat om makkelijk mee in slaap te vallen. Daarmee gaven ze vele volwassen uitvinders het nakijken.

Of zij met hun overwinning bewijzen
dat kinderen betere ideeën bedenken dan volwassenen durf ik niet te beweren. Maar denken als een kind helpt wel. Kinderen kunnen onbekommerd prutsen, waarbij het prutsen een doel op zich is. En als het toevallig wat leuks oplevert is dat mooi meegenomen.

Niet alleen jonge kinderen, maar ook pubers kunnen ongekend creatief zijn. Het gedeelte van hun brein dat 'ja-maar'-gedachten produceert, ontwikkelt zich namelijk pas later, net als het denken in strakke kaders. Eveline Crone beschrijft dat in haar boek Het puberende brein. Jongeren slaan veel gemakkelijker nieuwe ongebaande paden in, experimenteren er op los en durven risico's te nemen. Dit pubergedrag vinden we vaak roekeloos en naïef, maar heeft ook een positieve zijde: voor het bedenken van nieuwe ideeën is het een buitengewoon handige eigenschap.

Door speelser te worden, worden we weer creatief. Om de kinderlijke blik op de wereld weer naar boven te halen, moet je jezelf weer ongeremder durven te gedragen. Dingen doen die volwassenen gewoonlijk niet 'horen' te doen. Gek durven zijn (een beetje of meer, wat je zelf wilt). Maak bijvoorbeeld een doos voor de schatten, die je op straat vindt. Stamp in de plassen. Ontbijt met bonbons. Bak zandtaartjes. Houd een gesprek met een slak. Speel met vingerverf. Houd een wedstrijd met papieren vliegtuigjes. Leer een goocheltruc.

Is dat gelukt? En beviel het? Haal dan hier je License to be a kid (een creatie van D. Price) op en geniet ervan!

"In de wetenschap gelijken wij op kinderen, die aan de oever der kennis hier en daar een steentje oprapen, terwijl de wijde oceaan van het onbekende zich voor onze ogen uitstrekt."
- John Newton
Meer lezen over kinderlijke verwondering:

Share/Save/Bookmark

donderdag 26 november 2009

Doensdag en Wonderdag

Een doodgewone woensdagochtend aan de ontbijttafel. "Mama", zegt zoon Niels (9) ineens. "Als we de woensdag nou doensdag noemen, kan de donderdag wonderdag heten."

Ik vond het een prachtige vondst, die de hele dag bleef hangen. In de loop van deze woensdag zette ik de uitspraak van Niels op twitter. Dat heb ik geweten. De tweet werd vele malen geretweet en kwam daardoor vele lezers onder ogen. Diverse twitteraars schreven er een commentaar bij. 'Briljant!' 'Doen we!' 'Wat ga jij doen op Donderdag Wonderdag?'

Diverse twitteraars raakten geïnspireerd en trokken de lijn door naar de overige dagen van de week. Zo ontstonden Wijdag, Flaterdag, Brondag, Zaaidag, en Vinddag. Of Blijdag, Haterdag, Ondag, Gaandag en Winstdag. De mogelijkheden zijn eindeloos.

Daarna werd het even stil. Totdat ik een adviseur van een innovatieorganisatie aan de telefoon kreeg. Hij wil heel graag het woord Doensdag gebruiken voor een activiteit, waarbij de handen uit de mouwen moeten. Dat vindt Niels een mooie bestemming. En ik ook.

Doensdag is dus onder de pannen. Nu nog een mooi onderkomen voor Wonderdag!

"Er zijn twee manieren om je leven te leiden. Alsof niets een wonder is of dat alles een wonder is."
- Albert Einstein

Verder lezen over taalvondsten:



Share/Save/Bookmark

maandag 23 november 2009

Help, ik verveel me zo (3): graffiti onder het tafelblad

Kinderen die maar blijven roepen dat ze zich vervelen kun je òf negeren òf voorzien van een slimme tip. Laat ze aan de onderkant van de tafel hun persoonlijke graffiti-tafelblad maken.

Deze week hebben we een kind in huis, dat geveld is door de Mexicaanse griep. Hij is nog niet fit genoeg om naar school te gaan, maar ook niet ziek genoeg om in bed te liggen. De afgelopen dagen heeft hij al veel gelezen, televisie gekeken en spelletjes gespeeld, maar nu beginnen de dagen toch echt saai te worden. Wat nu?

Vanochtend las ik een tip van Tea Adema van de website Opgroeien in verbondenheid, die mijn verbeelding prikkelde. Zij stuurt haar kinderen in geval van opperste verveling onder de tafel om een spelletje te spelen. De winnaar mag een tekst of een tekening op de onderkant van het tafelblad maken.

Ook andere kinderen mogen iets onder de tafel achterlaten. Laat ze lekker hun gang gaan en bewonder het resultaat", adviseert Tea. "En het mooiste van dit kunstwerk? Er is altijd een keer iemand die iets laat vallen, onder de tafel duikt en uitroept: Er staat iets onder de tafel! Deze persoon mag er dan zijn persoonlijke noot aan toevoegen. Wedden dat zelfs een meneer in een strak pak of de buurvrouw iets achter laat onder jouw tafel?"

De tafel van Tea is inmiddels een waar kunstwerk geworden in de loop der jaren, bericht ze. "Rekensommen staan liefdevol naast een wens van een overleden oma en de krabbels van een kind van drie. En natuurlijk staan er ook een paar schuttingwoorden van een ondeugende puber die het niet kon laten… Op deze manier hebben wij een verborgen kunstwerk dat zomaar is ontstaan na een moment van verveling."

Als jij binnenkort bij ons op bezoek komt, ga jij natuurlijk ook even op zoek naar ons geheime kunstwerk. Wedden?


Verder lezen over hoe je met kinderen om kunt gaan die zich vervelen:


Share/Save/Bookmark

zaterdag 14 november 2009

Kappers doen creatief met wachttijden


Kapperszaken doen alle moeite om voldoende klanten binnen te lokken. Daarbij halen ze allerlei inventieve methodes uit de kast om de klant zo min mogelijk te laten wachten.

Het was me eerder nooit zo opgevallen, dus ik vermoed dat het een direct gevolg van de economische crisis is. Kapperszaken communiceren ineens op grote borden met hun klanten over de wachttijd. Want niets is blijkbaar zo ontmoedigend voor een klant als het vooruitzicht om lang op zijn beurt te moeten wachten.

Een goede poging doet een kapperszaak in de binnenstad van Den Haag, die meldt dat er 'vandaag geknipt wordt zonder afspraak'. Voor de toevallige voorbijganger is dat een sympathieke aankondiging. Maar ik fiets er meerdere keren per week langs en ik zie het bord wel erg vaak staan. Dan werkt het dus niet meer.

Ook zag ik een kapsalon die een stoplicht had geïnstalleerd op het trottoir. Bij 'groen' kun je als klant direct naar binnen lopen in de wetenschap dat je onmiddellijk geholpen wordt. Bij oranje kun je informeren hoe lang het gaat duren. En bij rood word je uitgenodigd om een afspraak te maken. In alle drie de gevallen wordt de klant dus naar binnengelokt. Dat klinkt als een slimme manier om klanten naar binnen te halen. Al zou ik persoonlijk ook door het raam naar binnen kijken om met eigen ogen te zien of het druk is binnen. Zo ja, dan loop ik nog steeds liever door.

Heel inventief vond ik het hierboven afgebeelde bord, dat in de etalage van een kapsalon staat. Deze kapper werkt helemaal niet met afspraken, want creativiteit laat zich tenslotte 'niet dwingen in afgepaste tijdvakjes'. Dus de klant is altijd welkom om binnen te lopen. Dan moet je blijkbaar maar afwachten of de kapper nog een uurtje bezig is met een haarkunstwerk bij een andere klant. Je voelt je hier als klant heel vriendelijk benaderd, maar ik betwijfel of het werkt.

Dan is er nog een kapper met een heel klein zaakje in onze buurt, die zeer tot mijn verbeelding spreekt. De kapper knipt uitsluitend heren, dus ik ken zijn werkwijze alleen van horen zeggen. Dat maakt het waarschijnlijk nog intrigerender. De eigenaar werkt in zijn eentje en knipt uitsluitend omdat hij er zelf lol in heeft. Zijn werkuren zijn daarom beperkt. Hij serveert zijn klanten superieure cappuccino en laat jazzy loungemuziek klinken.

Deze kapper doet helemaal niets om de wachttijden in te perken. Integendeel zelfs: hij creëert juist schaarste, waardoor de wachttijden verder oplopen. Voor wachtende klanten is echter nauwelijks ruimte in het minizaakje. Dus als je toch persé geknipt wil worden door deze kapper, moet je later terugkomen. Dat wordt rondverteld in de buurt, waardoor nóg meer mensen vernemen hoe bijzonder het is om hier in de kapperstoel te mogen plaatsnemen.

Wachttijden bevorderen, dat is pas echt creatief!

Verder lezen over wachten:


Share/Save/Bookmark

dinsdag 10 november 2009

Van Idee naar I Do (3): kies een goede naam

Een naam bepaalt direct de manier waarop we tegen een nieuw idee aankijken. Kies daarom een inspirerende naam, die ervoor zorgt dat mensen (en jij zelf!) onmiddellijk zin krijgen in de uitvoering van het idee.

Zo was de toekomstige inrichting van de Zuidplaspolder - het gebied tussen Rotterdam, Gouda en Zoetermeer - jarenlang een groot strijdpunt. Gemeenten, het waterschap, agrarische belangenorganisaties en natuur- en landschapsorganisaties vielen voortdurend over elkaar heen. Alleen al het idee om een 'discussie' te voeren over dit gebied, was bij voorbaat kansloos.

Een foute benaming kan een nieuwe ontwikkeling helemaal doodslaan, een inspirerende naam kan daarentegen voor bezieling zorgen. Toen communicatiedeskundigen met de naam Imagination Day op de proppen kwamen, ontstond er namelijk een heel andere sfeer. Partijen spraken elkaar ineens aan op hun gezamenlijke droom voor de polder. De partijen kwamen tot de ontdekking dat ze heel wat gemeenschappelijke wensen hadden.

Een idee of voorstel met een inspirerende naam heeft meer kans om in vruchtbare aarde te vallen. Bovendien blijkt de naam vanaf het eerste moment bepalend te zijn voor onze manier van reageren. Door Imagination Day te gebruiken, doe je een direct beroep op verbeeldingskracht. Daarmee haal je heel ander gevoelens naar boven dan wanneer de oude naam 'discussieronde' gebruikt was.

Kies dus bewust een naam voor je idee, die tot de verbeelding spreekt. Het communicatieteam dat de discussie rond de Zuidplas in goede banen probeerde te leiden, gaf zijn creativiteit in ieder geval de ruimte. Later volgden nog De Dag van de Verbreding en de Parade van de Zuidplas.


Verder lezen over de effecten van naamgeving:
Verder lezen over de Zuidplaspolder:
  • Het belang van de juiste namen en het inzetten van verbeeldingskracht beschreef ik vorig jaar in een artikel voor het magazine VROM.nl over de totstandkoming van een gezamenlijke visie voor de Zuidplas. Het artikel 'Polderdroom' is hier te lezen.

Van Idee naar I Do
Dit is het derde deel van een mini-serie over het uitvoeren van ideeën. De andere afleveringen vind je hier:


Share/Save/Bookmark

dinsdag 3 november 2009

Van Idee naar I Do (2): Praat over je ideeën

Ideeën hebben meer kans om daadwerkelijk uit tot leven gewekt te worden als anderen kunnen meedenken.

Laatst kreeg ik een opdracht een journalistiek concept te bedenken, waarin levensverhalen een belangrijke rol spelen. Ik had diverse ideeën hoe ik dit uit kon werken, maar toch kwam ik er niet uit. Het plan 'klopte' niet; er zaten te veel haken en ogen aan de uitvoering. Het hield me zelfs 's nachts uit mijn slaap.

Vlak voor de deadline hield ik een sessie met vijf andere communicatiespecialisten. We bespraken de knelpunten en de ideeën begonnen te stromen. Nadat ik nog twee andere mensen gesproken had over de mogelijkheden, was het plaatje ineens compleet. Bijna in één ruk kon ik daarna het complete plan op papier zetten. Dat had ik alleen nooit voor elkaar gekregen.

Praat daarom met anderen over je ideeën. Andere mensen kunnen je helpen om andere mogelijkheden te zien waar jij niet aan denkt. Het is vooral zinvol om te praten met mensen die een heel andere blik op de wereld hebben dan jij. Dat levert sneller resultaten op.

Daarnaast is er nog een belangrijke reden waarom praten belangrijk is. Ideeën die alleen nog maar in je hoofd zitten, bestaan meestal uit een paar losse gedachten en vage beelden. Door deze flarden onder woorden te brengen, wordt het idee een stuk concreter. Al pratend krijgt een idee vorm en inhoud. Dat is de kracht van taal.


"Good ideas come from brilliant people. Brilliant ideas come from conversation."
- Anoniem

Van Idee naar I Do
Dit is het tweede deel van een mini-serie over het uitvoeren van ideeën. Dit zijn de andere afleveringen:



Meer inspiratie?

Sigrid van Iersel (Verhaallijnen, Den Haag) is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij is auteur van de boeken Lenig Denken en Toverballen voor het Brein en ontwikkelaar van het online trainingsprogramma Excelleren met Ideeën.

Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

maandag 2 november 2009

Van Idee naar I Do (1): hoe je ideeën uitvoert

Een grote verzameling ideeën zegt weinig als je er daarna niets mee doet. Hoe kom je van ideeën bedenken en vastleggen naar ideeën uitvoeren?

Stel: je hebt dagelijks nieuwe ideeën en mooie plannetjes. Je legt ze vast in notitieboekjes, mindmaps, memorecorders en moodboards, zoals eerder genoemd in dit blogstukje over het bewaren en vastleggen van ideeën. Ideeën verzinnen en vastleggen is voor jou geen enkel probleem. Maar vervolgens blijven die ideeën veilig opgeborgen in jouw notitieboek. Ideeën laten opborrelen is voor jou blijkbaar een stuk gemakkelijker dan een idee bij de kop pakken en tot leven wekken.

Je bent bepaald niet de enige. Veel mensen blijven liever dagdromen dan in actie te komen. Toch zijn er manieren om meer te doen met je ideeën. Zodat je op zijn minst weet of je idee wel levensvatbaar is.
  • Leg je idee in de week. Naar de uitvoering van sommige ideeën moet je toegroeien. Aan de ene kant wil je het idee uitvoeren, aan de andere kant heb je tijd nodig om aan het idee te wennen. Laat het een poosje op de achtergrond van je gedachten sudderen. Zo wen je aan het idee en rijpen de plannen voor de uitvoering. Net zolang tot dat je klaar bent om het echt te gaan verwezenlijken. 
  • Begin gewoon. Pieker niet over de juiste start, maak gewoon een begin met je idee. Het hoeft niet een compleet uitgewerkt hemelbestormend plan te zijn voordat je het uit kunt voeren. In veel gevallen kun je later wijzigingen of verbeteringen aanbrengen. Wie begint komt op gang. En al snel volgen dan meer ideeën hoe je de rest kunt uitvoeren.
  • Visualiseer. Sluit je ogen, praat in jezelf en stel je voor hoe jouw idee tot leven komt. Het helpt je om je idee concreet te maken. Haal het beeld heel helder en concreet voor ogen en maak er zo mogelijk een filmpje van, dat je voor je ogen afspeelt.

"Als ik componeer, heb ik altijd een schilderij voor ogen. Daar werk ik naar." - Ludwig von Beethoven

  • Maak je idee kleiner. Kleine ideeën zijn net zo goed als grote ideeën. Je hoeft niet meteen de hele wereld te veranderen! Pak gewoon één ding aan of hak je idee in een aantal kleine stukjes. Je hersenen willen succes ervaren. Ze houden van een gevoel van afronding. Zorg ervoor dat je dit regelmatig kunt doen.
  • Houd vol! In volharding ligt het succes. Neem je iets voor en houd je eraan. Iedere dag weer. Neem Julie Powell, een 30-jarige New Yorkse, mislukt als romanschrijver en gezegend met een suffe kantoorbaan. Zij geeft haar leven een nieuwe impuls door een jaar lang alle 524 recepten uit het beroemde kookboek van Julia Child te bereiden en daarover te publiceren op een weblog. Dat weblog wordt erg populair, Julies kookkunsten worden langzaam maar zeker beter. Haar inzet maakt het verschil. Julies lotgevallen vormen één van de twee levensverhalen, die verfilmd zijn in de komedie Julie & Julia van Nora Ephron.

Van Idee naar I Do
Dit is het eerste deel van een mini-serie over het uitvoeren van ideeën. De andere afleveringen vind je hier:

Verder lezen:

Meer inspiratie?

Sigrid van Iersel (Verhaallijnen, Den Haag) is als schrijver en journalist gespecialiseerd in creatief denken en storytelling. Zij is auteur van de boeken Lenig Denken en Toverballen voor het Brein en ontwikkelaar van het online trainingsprogramma Excelleren met Ideeën.

Gemakkelijk op de hoogte blijven van deze artikelen? Vul dan hier je e-mailadres in en ontvang automatisch een mail bij de publicatie van ieder nieuw artikel.

zondag 1 november 2009

De creatieve boodschap van Seth Godin

Seth Godin spreekt in zijn boek Tribes - Jij moet ons leiden niet expliciet over creativiteit. Toch gaat het hele boek er in wezen wel over.

Godin doelt niet op de creativiteit om zelf dingen in elkaar te zetten. Het gaat hem ook niet om de creativiteit die nodig is om nieuwe producten te bedenken. Hij heeft het zelfs niet over creatief denken.

Mensen die Godins boek Tribes ongrijpbaar en vaag vinden, hebben dan ook gelijk. Het boek bestaat uit allerlei losse stukjes, die nogal associatief opgeschreven zijn. De rode draad moet je er zelf maar uit destilleren. De schrijver heeft zelfs een broertje dood aan de 'how to'-formules, die gangbaar zijn in management- en marketingliteratuur.

Maar dit is juist ook het punt van Godin. Hij wil geen vaste formules en succesrecepten, want de creativiteit die hij bepleit gaat over het afleggen van je eigen weg, buiten de gebaande paden. Het gaat over het verbinden van verhalen, ideeën en vooral van mensen, zodat er een 'tribe' ontstaat die verandering wil. Deze tribe wil iets doen. Met hoe minder beperkingen, hoe beter.

Een tribe is een groep mensen die verbonden is met elkaar, met een leider en met een idee. Het zit in onze aard om op zoek te gaan naar een tribe om bij te horen. Dankzij internet zijn veel geografische, economische en tijdsgrenzen verdwenen. Door blogs en social networkingsites ontstaan nieuwe tribes en dijen bestaande tribes verder uit. Het web is fantastisch, maar het biedt geen leiderschap. Dat komt nog steeds van individuen – mensen die gepassioneerd over iets zijn.

Er zijn genoeg aansprekende voorbeelden van dergelijke tribes, waarin creativiteit een grote rol speelt. Denk aan Wikipedia, waarbij medeschrijvers alle ruimte én een platform hebben gekregen om kennis te delen en verder te ontwikkelen. Het is ook de creativiteit van programmeurs van open-source-software. En van de 1%club, een marktplaats voor kleinschalige ontwikkelingsprojecten. Bij de 1%club beslis je zelf aan welk project je 1% van jouw geld, tijd of kennis wilt bijdragen. Heel direct, betrokken en transparant.

In vergelijking tot deze drie voorbeelden zijn veel bestaande organisaties helemaal niet creatief, hoeveel nieuwe producten ze ook op de markt zetten. Veel organisaties doen er namelijk alles aan om mensen in dienst te nemen die binnen de lijntjes kleuren, die gelijkmatigheid en volgzaamheid tonen. Deze organisaties zetten deze mensen op posities waar ze door angst gemanaged worden ('Straks word ik nog ontslagen'). Dat leidt tot volgzaam gedrag dat Godin schaapwandelen noemt.

Godin wil daarmee niet zeggen dat je persé ontslag moet nemen uit zo'n organisatie, al wordt zijn boodschap wel omarmd door de groeiende club van vrije werkers. Ook binnen een organisatie kun je namelijk leider worden van een 'tribe', die aanzet tot verandering. Maar dan moet de organisatie wel een missie hebben (of daarvoor open staan) waarin de medewerkers kunnen geloven. En iemand moet die boodschap uitdragen. Als je daar meer over wilt weten, moet je het boek Tribes zeker lezen. Want Seth Godin is wel heel inspirerend.

Verder lezen:

Verder lezen over de uitwerking van het boek Tribes van Seth Godin:

Boek:
Seth Godin
, Tribes - jij moet ons leiden, uitgeverij Bruna, 2009



Share/Save/Bookmark